Issued: 20-05-2023, forecaster: zwagers
KNMI - Disclaimer
Synoptische situatie:
De as van een zuidwest-noordoost georiënteerde gordel van hoge druk bevindt zich ten noorden van de FIR. Hierdoor heeft ons aandachtsgebied voorlopig te maken met een noordoostelijke stroming van polaire lucht. Een zuid-noord georiënteerde thermische vore boven Duitsland trekt westwaarts. In de avond bereikt deze het zuidoosten en oosten. In de nacht naar maandag kantelt de oriëntatie naar zuidoost-noordwest en trekt de vore naar het noordoosten. Maandagmiddag ligt deze weer buiten de landsgrenzen. Op nadering hiervan wordt steeds vochtigere en warmere lucht aangevoerd. Op enige hoogte stroomt deze lucht al eerder binnen met geleidelijk ook een (licht) potentieel onstabiele opbouw. Deze luchtsoort warmt overdag nog verder op door instraling, waardoor de barocliene gradiënt verder verscherpt. De totale waterinhoud in de verticale kolom neemt zondagmiddag en - avond in het oosten toe naar waarden rond 30 mm. Zondagavond nadert boven het noorden van de FIR boven de Noordzee van het westen uit een klein hoogtelaag, dat in de nacht naar maandag mogelijk interactie maakt met buien boven het noordoosten van ons land en de Duitse Bocht.
Modelbeoordeling:
Belangrijkste aandachtspunt is de kans op zware onweersbuien zondagavond boven het oosten en in de nacht naar maandag/maandagochtend boven het noordoosten van ons land. De nadruk lijkt te gaan liggen op de plaatselijk grote neerslaghoeveelheden met wateroverlast tot gevolg. Maximale uursommen in de Harmonies liggen nu tussen 20 en 40 mm, met het zwaartepunt in het oosten en noordoosten. De totale neerslaghoeveelheden laten plaatselijk 40-70 mm zien, Harmonie40 heeft in het oosten plaatselijk meer dan 100 mm. Ook in KEPS zien we het zwaartepunt nu duidelijk boven het oosten en noordoosten liggen. 10 van de 11 leden hebben wel ergens een totale neerslagsom van meer dan 40 mm, ongeveer de helft van de leden heeft wel ergens meer dan 70 mm. Ondanks dat dit ongetwijfeld op enkele plekken tot wateroverlast gaat leiden, komt dit strict genomen niet overeen met het overschrijden van de criteria voor code oranje. Er zijn geen uursommen van meer dan 50 mm/u en ook wordt er geen 75 mm in 24 uur in een standaardgebied verwacht. Alle Harmonies komen wel plaatselijk met grote hagel (graupelkolom meer dan 17 kg/m2). Uit ervaring weten we dat Harmonie dit vaak overschat. Het is interessant om morgenmiddag de temp van bijvoorbeeld Essen te bekijken en hoe de "gemeten" CAPE zich verhoudt tot wat Harmonie nu berekent (1000-2000 J/kg). De "echte" CAPE-waardes waren vandaag in het aanvoergebied rond 10-11 UTC ook nog vrij laag, Praag kwam tot 250 J/kg, al is dat nog vrij vroeg op de dag. EC komt wederom met nauwelijks enige convectie boven onze landsgrenzen. Dit model is echter te koud en de convectietemperatuur wordt in dat model niet gehaald (ook niet of nauwelijks in het ensemble). Verder hebben alle modellen komende nacht boven het noorden en oosten van het land al enkele buien (zonder onweer), die vanaf hoogte ontstaan a.g.v. vrij sterke warmteadvectie en mogelijk ook een forcering in de vorm van een zwak nachtelijk windmaximum. We zien dat voortdurend vooral in de Duitse Bocht of het uiterste noordoosten. Zondag later op de dag wordt de interactie van evt. buien met het naderende hoogtelaagje een aandachtspunt (overlap van PVA-maximum en WA-maximum).
Wind(stoten):
In het Waddengebied en aan de westkust staat er momenteel nog plaatselijk NO 6 Bft, maar deze zou vanavond moeten verdwijnen. Windstoten bij de buien zondagavond en de nacht naar maandag lijken beperkt te blijven tot 20-30 kn, zeer plaatselijk mogelijk 35 kn. Er staat dan in de verticale kolom ook weinig wind en de lucht is vochtig, de uitschieters moeten dan ook komen van de waterloading a.g.v. de zware regen.
Bewolking:
Komende nacht in het noorden en oosten en Duitse Bocht mogelijk enkele Cb's met basis rond 5000 vt en toppen tot ca. FL200. In het uiterste noorden en noordwesten van de FIR lage stratus of mist dat advectief vanaf de noordelijke Noordzee aangevoerd wordt. Zondag in de eerste helft van de avond in het oosten waarschijnlijk convectie vanaf de grond, toppen kunnen afgaande op de progtemps van EHTW reiken tot FL400. De forcering van de vore (en later ook het hoogtelaagje) zorgt ervoor de Cb's in stand blijven, het zwaartepunt verschuift dan verder noordoostwaarts. Maandag ontstaat er met name boven zee veel St, ook beneden 500 vt. Dit op het grensvlak van de warme vochtige lucht en de polaire lucht. In de nacht naar maandag kan er plaatselijk wat turbulentie-St ontstaan.
Zicht:
In het uiterste noorden en noordwesten van de FIR op de Noordzee mogelijk binnentrekkende mist. Komende nacht in buien mogelijk matig zicht. Zondagavond en in de nacht naar maandag in zwaardere buien matige tot slechte zichten. In de nacht naar maandag kan er landinwaarts plaatselijk mist ontstaan.
Neerslag:
Komende nacht en zondagochtend vroeg in het noorden en oosten enkele lichte tot matige buien die van hoogte ontstaan. MUCAPE ligt in de ordegrootte 200-400 J/kg, effectieve schering minder dan 20 kn. Weinig organisatie, vermoedelijk enkele geïsoleerde regenbuien. Dan in ons aandachtsgebied nog geen signaal voor onweer in de modellen. Vanaf het begin van zondagavond ontstaan in het oosten van het land stevige regen- en onweersbuien. Enerzijds wordt hier de convectietemperatuur bereikt (circa 25-26°C) en anderzijds zien we de convergentie in de vore. In de warme en vochtige lucht zien we dan CAPE-waarden van 1000-2000 J/kg (in het uiterste oosten nog meer) en de progtemps van EHTW laten een effectieve schering zien van rond de 20 kn, geclusterde multicells behoren hiermee tot de mogelijkheden. De neerslagintensiteit is plaatselijk hoog en de treksnelheid is laag (minder dan 10 kn op 700 hPa) waardoor er plaatselijk grote neerslaghoeveelheden mogelijk zijn, zie ook modelbeoordeling. Daarnaast is er ook kans op hagel, mogelijk ook grote hagel (> 2cm). De buien gaan later in de avond en in de nacht naar maandag a.g.v. van de blijvende aanwezigheid van dynamische forcering (vore en hoogtelaagje) gewoon door, al zal het zwaartepunt zich noordoostwaarts gaan verplaatsen.
Temperatuur:
EC heeft wat te weinig dagelijkse gang. Zondag met name landinwaarts beduidend warmer met Tx van plaatselijk 25°C in het oosten en zuidoosten. Het dauwpunt loopt op naar 15-16°C, waardoor het benauwd aanvoelt en fysieke inspanning een stuk zwaarder zal aanvoelen voor de meeste mensen. In het noordelijk kustgebied wordt het opnieuw niet warmer dan 16°C.
